„Sołtysi są jedną z najstarszych, jeśli w ogóle nie najstarszą instytucją państwa polskiego od XIII po XX w.”
Zygmunt Zell
,,Z tradycją w nowoczesność”
Byli pionierami dawnego osadnictwa na naszych ziemiach, przewodzili wiejskim wspólnotom i troszczyli się o nie. Pilnowali przestrzegania prawa i stawali w zbrojnej potrzebie. Szanowano w nich przewodników i opiekunów swoich społeczności. To wiemy o sołtysach z wielowiekowej polskiej tradycji. A kim są sołtysi dzisiaj? Czego od nich oczekujemy? Jak oni sami wychodzą naprzeciw oczekiwaniom swoich wspólnot?
Odpowiedzi na te i podobne pytania znaleźć można w najnowszej, bardzo ciekawej publikacji wydanej przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów, a opracowanej przez Ryszarda Jałoszyńskiego.
Książka przygotowana została z okazji dwudziestolecia ruchu stowarzyszeń sołtysów w Polsce. Jest bogatą kroniką, rejestrującą inicjatywy i wydarzenia z ich udziałem. Wydano ją w Koninie, albowiem to właśnie tutejsi sołtysi, tworząc przed laty Społeczno-Kulturalne Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Konińskiego, dali przykład animatorom podobnych organizacji w całym kraju, jak się jednoczyć i jak skutecznie działać dla swoich środowisk.
Książka opowiada m.in. o początkach i historii współpracy liderów wsi, którzy podczas jednej z pierwszych wspólnych pielgrzymek do sanktuarium w Licheniu zainicjowali powołanie Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów.
Od blisko dwudziestu lat troszczy się ono o dobre współdziałanie lokalnych wspólnot z samorządnymi gminami, o poszanowanie funkcji sołtysa, zabiega o dobre prawo, wsparcie dla oddolnych inicjatyw służących rozwojowi obszarów wiejskich.